Truyện ngắn
hoàn cảnh ra đời chiếc lược ngà lược ngà của nhà văn Nguyễn Quang Sáng không chỉ nổi bật bởi tình cha con thiêng liêng giữa ông Sáu và bé Thu mà còn khắc họa sâu sắc tâm lý trẻ thơ qua nhân vật bé Thu. Hình ảnh cô bé Thu bướng bỉnh nhưng giàu tình cảm đã để lại ấn tượng mạnh mẽ trong lòng người đọc. Với sự phức tạp về cảm xúc và sự thay đổi tâm lý sâu sắc, bé Thu trở thành một trong những nhân vật chính yếu, gợi nhiều suy ngẫm về tình cảm gia đình và ảnh hưởng của chiến tranh đối với cuộc sống con người.
1. Bé Thu - cô bé bướng bỉnh, mạnh mẽ
Bé Thu hiện lên trong những trang đầu của tác phẩm là một cô bé khoảng tám tuổi, có tính cách bướng bỉnh và cứng đầu. Trong suốt những ngày ông Sáu về thăm nhà, bé Thu không chịu nhận ông là cha. Nguyên nhân sâu xa của việc này là do những năm tháng dài ông Sáu xa nhà, bé Thu chưa từng gặp mặt ông. Trong tâm trí cô bé, cha chỉ là hình ảnh trong bức ảnh mà cô vẫn thường thấy, một người cha không có vết sẹo trên mặt.
Lần đầu tiên ông Sáu trở về, bé Thu phản ứng vô cùng gay gắt khi thấy ông gọi mình là "con" và đòi ôm nó. Cô bé lạnh lùng, lạ lẫm và không thừa nhận ông là cha. Sự cứng đầu và bướng bỉnh của bé Thu không phải xuất phát từ việc cô bé không yêu cha mà từ tình yêu và sự khao khát một hình ảnh cha hoàn hảo trong tưởng tượng của mình. Khi hình ảnh người cha không còn trùng khớp với những gì cô bé đã hình dung, bé Thu phản ứng như một cách bảo vệ tình yêu của mình đối với người cha trong tiềm thức.
Trong những ngày ông Sáu ở nhà, bé Thu tiếp tục thể hiện tính cách bướng bỉnh
hoàn cảnh sáng tác bài chiếc lược ngà qua nhiều hành động khác nhau. Cô bé không gọi ông Sáu là cha, nhất quyết phản đối ông, thậm chí là ngang bướng trong từng cử chỉ, lời nói. Cảnh tượng khi bé Thu cố tình làm đổ trứng cá, từ chối gọi ông Sáu là cha trong bữa cơm gia đình là biểu hiện rõ ràng nhất cho sự phản đối của cô bé.
2. Bé Thu - tình cảm sâu sắc ẩn sau sự bướng bỉnh
Dù bên ngoài bé Thu tỏ ra bướng bỉnh, cứng đầu, nhưng thực chất trong lòng cô bé lại ẩn chứa một tình cảm vô cùng sâu nặng đối với cha. Sự từ chối của bé không phải là biểu hiện của việc cô không yêu cha, mà trái lại, đó chính là vì cô yêu cha quá nhiều, đến mức không thể chấp nhận một hình ảnh không trọn vẹn của người cha trong tưởng tượng.
Sự mâu thuẫn nội tâm của bé Thu được tác giả khắc họa rõ rệt nhất trong phân đoạn cô bé lần đầu tiên gọi ông Sáu là "ba" khi ông chuẩn bị trở lại chiến trường. Sau nhiều ngày bướng bỉnh, khi giây phút chia ly cận kề, bé Thu đột ngột bật ra tiếng gọi "ba" đầy xúc động. Đó là tiếng gọi từ trái tim, thể hiện sự nhận thức và tình cảm sâu đậm của cô bé dành cho cha. Cảnh tượng bé Thu quấn quýt lấy ông Sáu, không muốn rời xa cha đã làm xúc động biết bao nhiêu độc giả.
Tình cảm mãnh liệt của bé Thu đối với cha càng được thể hiện rõ nét qua hành động của cô bé sau khi ông Sáu rời đi. Khi nghe bà ngoại kể lại câu chuyện về vết sẹo trên mặt cha – kết quả của chiến tranh, bé Thu đã thấu hiểu sự hy sinh và đau khổ mà ông Sáu phải chịu đựng. Từ đó, cô bé càng thương cha nhiều hơn, và sự hối hận vì những ngày tháng cứng đầu càng làm sâu sắc thêm tình yêu thương của cô bé đối với cha mình.
3. Sự trưởng thành và thay đổi của bé Thu
Nếu ở đầu truyện, bé Thu hiện lên là một cô bé bướng bỉnh, khó gần thì đến cuối tác phẩm, cô bé đã trưởng thành hơn trong nhận thức và tình cảm. Sự thay đổi đột ngột từ việc không chịu nhận cha đến tiếng gọi "ba" đầy xúc động cho thấy quá trình phát triển tâm lý của bé Thu qua thời gian. Chiến tranh và sự xa cách đã làm tổn thương tinh thần của cô bé, nhưng chính tình yêu thương mãnh liệt đối với cha đã giúp bé vượt qua những rào cản tâm lý.
Sự thay đổi của bé Thu không chỉ là sự thay đổi về mặt cảm xúc mà còn là sự trưởng thành trong nhận thức. Sau khi hiểu ra câu chuyện của cha, bé Thu không còn là cô bé bướng bỉnh, cứng đầu nữa, mà trở thành một người con hiếu thảo, đầy tình cảm. Hình ảnh bé Thu lớn lên, tiếp nối sự nghiệp của cha sau khi ông hy sinh chính là biểu tượng cho sự trưởng thành đó. Qua đó, tác giả không chỉ thể hiện tình cảm gia đình thiêng liêng mà còn khắc họa sâu sắc hậu quả của chiến tranh đối với cuộc sống con người.
4. Ý nghĩa của nhân vật bé Thu
Nhân vật bé Thu không chỉ là biểu tượng cho tình cha con thiêng liêng mà còn là hình ảnh của những đứa trẻ Việt Nam trong chiến tranh – những đứa trẻ phải chịu cảnh chia ly, mất mát, nhưng vẫn luôn giữ trong mình niềm tin và tình yêu đối với gia đình. Sự bướng bỉnh của bé Thu có thể khiến người đọc cảm thấy khó hiểu, nhưng chính sự cứng đầu đó lại là minh chứng cho tình yêu sâu sắc của cô bé dành cho cha mình. Sự thay đổi trong tâm lý và hành động của bé Thu cũng là minh chứng cho sức mạnh của tình cảm gia đình trong bối cảnh chiến tranh khắc nghiệt.
Qua nhân vật bé Thu, Nguyễn Quang Sáng đã khéo léo truyền tải thông điệp về tình cảm gia đình và tình yêu thương giữa cha và con. Tình yêu thương không chỉ đơn giản là sự quan tâm, chăm sóc mà đôi khi còn là sự hy sinh, hiểu biết và tha thứ. Nhân vật bé Thu đã góp phần làm nên giá trị nhân văn sâu sắc của tác phẩm, đồng thời khơi gợi trong lòng người đọc những suy nghĩ về tình thân và sự gắn bó giữa các thành viên trong gia đình, dù có bị chia cắt bởi chiến tranh.
Kết luận
Nhân vật bé Thu trong truyện ngắn
hoàn cảnh ra đời của chiếc lược ngà lược ngà là một hình tượng đặc biệt, phức tạp và đầy cảm xúc. Sự bướng bỉnh và cứng đầu của cô bé không phải là dấu hiệu của sự xa cách, mà chính là tình yêu thương sâu sắc dành cho cha. Qua hình ảnh bé Thu, Nguyễn Quang Sáng đã thành công trong việc khắc họa tình cha con thiêng liêng, bất diệt, dù có bị chiến tranh chia cắt. Truyện ngắn không chỉ gợi lên nỗi xúc động về tình cảm gia đình mà còn là lời nhắc nhở về những hậu quả của chiến tranh, về những vết thương tinh thần mà nó để lại trong lòng con người.
Cảm nhận về nhân vật bé Thu trong truyện ngắn "Chiếc lược ngà"
